“มะเขือยาว” ช่วยลดคอเลสเตอรอล-ความดันโลหิต

มะเขือยาว กินประจำอาจช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดและลดความดันโลหิต ช่วยรักษาหลอดเลือดและหัวใจให้เป็นปกติ เสริมการทำงานของสมองเสริมความจำ ลดอาการบวม ถอนพิษไข้ และช่วยขับปัสสาวะ

มะเขือยาว หรือ เอ๊กเพลนต์ Eggplant สำหรับอเมริกา หรือ ออเบอร์จีน Aubergine สำหรับอังกฤษ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า โซลานัม มีลองจีนา(Solanum melongena L.) ส่วนชื่อไทยมีเรียกหลายอย่างตามภูมิภาค ดังนี้ มะเขือไข่ม้า, มะแขว้ง, มะแข้งคม, มะเขือป้าว (ภาคเหนือ), มะเขือฝรั่ง (กรุงเทพฯ), มะเขือขาว, มะเขือจานมะพร้าว, มะเขือกระโปกแพะ, มะเขือจาน (ภาคกลาง), สะกอวา, ยั่งมูไล่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) และเกียจี้ (จีน)

คุณค่าทางโภชนาการของมะเขือยาว ประกอบด้วย คาร์โบไฮเดรตเส้นใย โปรตีน แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก โพแทสเซียม วิตามินเอวิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินซี และสารไกลโคอัลคาลอยด์ (glycoalkaloids) สารต้านเอนไซม์โปรทีเอส สารต้านอนุมูลอิสระ เช่น เทอร์ปีน (terpenes)

จากการศึกษาพบว่า สารสกัดจากผลมะเขือยาวนำไปทดสอบกับคนและกระต่าย มีฤทธิ์ลดคอเลสเตอรอลในเลือด การกินเป็นประจำอาจช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดและลดความดันโลหิต ช่วยรักษาหลอดเลือดและหัวใจให้เป็นปกติ ทั้งเสริมการทำงานของสมองเสริมความจำ ลดอาการบวม ถอนพิษไข้ และช่วยขับปัสสาวะ

ส่วนน้ำคั้นมี สารไกลโคอัลคาลอยด์ ลดตกกระและจุดด่างดำบนใบหน้าและเคยใช้ทดลองรักษามะเร็งผิวหนัง ตำพอกแก้ผดผื่นคัน รักษาแผลฝีหนองและโรคผิวหนังเรื้อรังเพราะมีสารต้านแบคทีเรีย และเนื่องจากมีสารต้านเอนไซม์โปรทีเอส จึงช่วยต้านมะเร็งและไวรัสบางชนิดได้นอกจากนี้ ชาวจีนเชื่อว่าเด็กที่กินมะเขือยาวเป็นประจำจะมีสมองดีโดยนำมะเขือยาวที่ทำ สุกแล้วไปบดเป็นอาหารสำหรับเด็กอ่อนที่ระบบย่อยอาหารยังทำงานได้ไม่เต็มที่

สรรพคุณเกี่ยวกับผลดังกล่าว มาจากที่มะเขือยาวมีความสามารถในการดูดซับน้ำมัน โดยมีรายงานว่ากระต่ายที่เลี้ยงด้วยอาหารที่มีคอเลสเตอรอลสูง และมีมะเขือยาวเป็นอาหารเพิ่ม พบว่าไม่มีคอเลสเตอรอลเกาะในหลอดเลือด จึงคาดว่ามะเขือยาวยับยั้งการดูดซึมคอเลสเตอรอลผ่านผนังลำไส้ ดังนั้น หากจะบริโภคโดยใช้วิธีการทอดแล้ว มะเขือยาวก็จะดูดซับน้ำมันไว้ด้วย จึงมีคำแนะนำให้ใช้วิธีการอบ หรือใช้น้ำมันที่มีประโยชน์ ซึ่งภูมิปัญญาไทยใช้วิธีการชุบแป้งทอดหรือใช้วิธีการเผาก่อน

ส่วนอื่นๆ ของต้นมะเขือยาว ยังใช้ได้ดังนี้
ลำต้นและรากแห้ง ใช้ประมาณ 10-15 กรัม นำมาต้มเอาน้ำกิน เป็นยาแก้บิดเรื้อรัง บิดอุจจาระเป็นเลือด หรือใช้ลำต้นและรากสดนำมาตำให้ละเอียด คั้นเอาน้ำทา หรือล้างบริเวณที่เป็นแผลที่ถูกความเย็น แผลเท้าเปื่อยอักเสบ

ราก ของมะเขือยาวยังมีสรรพคุณช่วยกัดเสมหะ แก้น้ำลายเหนียวดับพิษร้อนใน และแก้โรคสันนิบาต

ส่วนใบ ใช้ใบแห้งนำมาตำให้เป็นผงละเอียดประมาณ 6-10 กรัม กินเป็นยาแก้โรคบิดอุจจาระเป็นเลือด แก้ปัสสาวะขัด แก้โรคหนองใน แก้ตกเลือดในลำไส้ หรือนำมาต้มเอาน้ำใช้ล้างแผล หรือใช้พอกบริเวณที่เป็นแผลบวมเป็นหนอง

ดอก ใช้ดอกสด หรือดอกแห้ง นำมาเผาให้เป็นเถ้าแล้วบดให้เป็นผงละเอียด ใช้ทาบริเวณที่ปวด เป็นยาแก้ปวดฟัน ฟันผุ และบริเวณแผลที่มีหนอง

สำหรับผลแห้ง นำมาทำเป็นยาเม็ด กินเป็นยาแก้ปวด แก้ตกเลือดในลำไส้ ขับเสมหะ อุจจาระเป็นเลือด หรือใช้ผลสดนำมาตำให้ละเอียด พอกบริเวณที่เป็นแผลอักเสบที่มีหนอง เป็นโรคผิวหนังเรื้อรังและผดผื่นคัน

สำหรับขั้วผล ใช้ขั้วผลที่แห้ง ประมาณ 60-90 กรัม ต้มหรือเผาให้เป็นเถ้าบดให้ละเอียด กินเป็นยาแก้ตกเลือดในลำไส้ อุจจาระเป็นเลือด หรือใช้ขั้วผลสดนำมาตำให้ละเอียด พอกหรือทาบริเวณที่เป็นแผลบวมมีหนอง แผลในปาก ปวดฟันหรือเป็นฝี